چرا پایتون؟
مزیت زبان برنامه‌نویسی پایتون، در سادگی، قدرتمند بودن و داشتن کارآیی‌های فراوان است.
به همین علت، این زبان به گزینه‌ای مناسب برای مبتدی‌ها و در عین حال ابزار کار‌آمد برای حرفه ای‌ها تبدیل شده است.
به عنوان مثال، کدهای دستوری زبان پایتون، بسیار به زبان انگلیسی نزدیک است و همین مطلب باعث شده تا فهم دستور‌ها ساده شود و برنامه‌نویس، بیشتر از آنکه درگیر ترجمه‌ی الگوریتم مورد نظر به کد دستوری زبان باشد، به خود برنامه و روند آن بپردازد.
از مزایای دیگر پایتون، نصب راحت نرم‌افزار‌های آن است.
باید به این نکته‌ی مهم توجه داشت که سادگی این زبان، ابداً به معنی پایین بودن سطح آن نیست. این زبان، از قدرتمند‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی محسوب می‌شود که شرکت‌های بزرگی چه در خارج (مانند گوگل) و چه در داخل (مانند کافه بازار) از آن استفاده می‌کنند.
اما سؤالی که بسیاری از کاربران و به‌ویژه برنامه‌نویسان مبتدی مطرح می‌کنند این است که اساساً پایتون چیست و آیا ارزش آن را دارد تا وقت خود را روی یادگیری این زبان سرمایه‌گذاری کنیم؟
مختصری درباره زبان پایتون
ویژگی های اصلی زبان برنامه نویسی پایتون
برنامه هایی که با زبان پایتون نوشته شده است
شاید بتوانیم این گونه بیان کنیم که پایتون در مقایسه با زبان‌های بزرگ یک زبان نسبتاً جدید به شمار می‌رود.
این زبان برنامه‌نویسی در سال ۱۹۹۱ به دنیای برنامه‌نویسی وارد شد. از همان ابتدا، پایتون به‌منظور پر کردن شکاف‌های موجود در دنیای برنامه‌نویسی و ارائه راهکاری به‌منظور نوشتن اسکریپت‌هایی که فرآیند انجام یکسری از کارهای روتین خسته‌کننده را به طور خودکار اجرا کنند یا ساخت یک نمونه اولیه از برنامه‌های کاربردی که در یک یا چند زبان دیگر پیاده‌سازی شوند، مورد استفاده قرار گرفت.
با این حال در چند سال گذشته، پایتون به یکی از ابزارهای تراز اول در زمینه توسعه برنامه‌های کاربردی، مدیریت زیرساخت‌ها و تحلیل داده‌ها تبدیل شده است.
امروزه پایتون در زمینه توسعه برنامه‌های کاربردی تحت وب و مدیریت سیستم‌ها و تجزیه و تحلیل بزرگ داده‌ها که رشد انفجاری به خود گرفته‌اند و همچنین هوش مصنوعی به یکی از بازیگران اصلی دنیای فناوری تبدیل شده است.
پایتون این موفقیت چشم‌گیر و کاربرد گسترده را مدیون یکسری ویژگی‌های ارزشمندی است که هم در اختیار توسعه‌دهندگان حرفه‌ای و هم در اختیار توسعه‌دهندگان تازه‌کار قرار داده است.
از جمله این ویژگی‌ها به موارد زیر می‌توان اشاره کرد.
- یادگیری پایتون بسیار ساده است.
- پشتیبانی از پایتون به شکل گسترده ای انجام میگیرد
چرا باید پایتون را یاد گرفت؟
بهترین دلیل برای یادگیری پایتون در سادگی آن نهفته است. پایتون از جمله زبان‌های برنامه‌نویسی است که یادگیری آن فوق‌العاده ساده است. یکی از ایدولوژی‌هایی که در بطن ساخت پایتون قرار دارد تعهد آن به لذت‌بخش کردن برنامه‌نویسی خلاصه شده است. به‌طور خلاصه برنامه‌نویسی با پایتون سرگرم کننده است. آن‌گونه که سایت TIOBEاشاره کرده است، پایتون در سه ماهه اول سال ۲۰۱۸ جزء چهار زبان محبوب برنامه‌نویسی قرار گرفته است، به‌طوری که پیش از زبان‌های برنامه‌نویسی محبوب همچون جاوااسکریپت و روبی قرار دارد.
یکی از دلایلی که باعث می‌شود اکثر برنامه‌نویسان به سراغ یادگیری پایتون بروند به منابع بسیار عظیمی باز می‌گردد که به شکل رایگان روی اینترنت قرار دارند. همین موضوع بازار کار خوبی برای پایتون به وجود آورده است. پایتون تنها یک زبان برنامه‌نویسی سرگرم کننده نیست، بلکه بسیار کاربردی است که برای ساخت انواع مختلفی از اسکریپت‌ها و نرم‌افزارها مورد استفاده قرار میگیرد. از منابع آموزشی مفیدی که در این راه ممکن است به شما به موارد زیر می‌توان اشاره کرد.
چرا پایتون در دانشگاهها محبوب شده است؟
چند سالی است که در بسیاری از دانشگاه‌های برجسته دنیا روندی آغاز شده است که به‌سمت جایگزین زبان جاوا و سی پلاس پلاس با زبان پایتون برای تدریس مبانی کامپیوتر و برنامه‌نویسی حرکت میکند.
جالب اینکه، از نظر فنی کامپایلر زبان پایتون از زبان‌های جاوا و سی پلاس پلاس و سی شارپ کندتر است و شاید این سؤال پیش بیاید که اگر از نظر سرعت، این زبان به رقبایش ارجحیت ندارد، دلیل این همه توجه به پایتون در محافل دانشگاهی چیست؟
آسان‌سازی آموزش برنامه‌نویسی با پایتون
زبان‌های جاوا و سی پلاس پلاس همچنان مهم هستند و چون در بازار کار هنوز ابزارهای جاافتاده‌ای محسوب می‌شوند، تدریس دست‌کم یکی از آن‌ها در دانشگاه ضروری به نظر می‌رسد.
اما گویا از زمان ترویج زبان‌های شی‌گرا در دانشگاه انتقادها نسبت به دشواری فهم این زبان‌ها برای دانشجویان مبتدی کم نبوده است.
زبان پایتون نیز البته یک زبان شی‌گرا است، ولی دستور زبان و فرمت ساده‌تری دارد که به زبان‌های فانکشنال مثل فرترن یا بیسیک شبیه است. به همین دلیل، برای تدریس مبانی کامپیوتر در دانشگاهها مورد توجه قرار گرفته است. اینکه دانشگاهها با آن ذات سخت‌گیر و مقرراتیشان به آسان‌سازی فهم اصول فنی و مهندسی توجه نشان داده‌اند، خود یک تحول جدید در سیستم آموزشی دانشگاهها است.
این اعتقاد وجود دارد که در شرایطی که فهمیدن منطق و طرز فکر الگوریتمی برای دانشجویان مبتدی چالش‌برانگیز است، درگیر کردن هم‌زمان آنان با یک چالش دیگر، یعنی دستور زبان پیچیده‌تر جاوا یا سی پلاس پلاس کاری غیرضروری است. از آنجا که پایتون نیز یک زبان شی‌گرا است، دانشجویان بعداً این فرصت را خواهند داشت تا با یادگیری یکی از زبان‌های شی‌گرای جاافتاده‌تر دانش خود را تکمیل کنند.
اهمیت «دانش داده‌ها» و پایتون
ساده‌سازی تدریس مبانی کامپیوتر تنها دلیل رایج شدن پایتون نیست. پشت این روند یک نیرو محرکه قوی نیز در بازار فناوری اطلاعات وجود دارد: اهمیت روزافزون Data Science یا «دانش داده‌ها». این شاخه ترکیبی از رشته‌های «علوم کامپیوتر» و «مهندسی فناوری اطلاعات» آنقدر رشد کرده و آنچنان محبوبیت یافته است که به‌تدریج به جمع پنج رشته پایه‌ای دیگر در دوره کارشناسی خواهد پیوست. (۳) تحولات فناوری اطلاعات در ۲۰ سال گذشته آنچنان سریع بوده است که اینکه استخراج اطلاعات از خروارها ترابایت داده تولید شده در این مدت به یک معضل بسیار بزرگ در این صنعت تبدیل شده است، چنانکه برای اصطلاح «دانش داده‌ها» یک اصطلاح بازاری به‌نام بزرگ داده رایج شده است. این علم مجموعه‌ای از تکنیک‌های پیشرفته ریاضی و الگوریتمی است که برای استخراج آمار و تحلیل از توده انبوهی از اطلاعات درست شده و ابزارها و متدهای خاص خود را دارد. زبان پایتون به‌دلیل برخورداری از کتابخانه غنی توابع ریاضی و سهولت کار با آن‌ها، جایگاه خاصی در محافل علمی و ریاضی پیدا کرده و در کنار زبان‌های MATLAB و R یکی از سه زبان محبوب برای کار در زمینه دانش داده‌ها است. آشنا کردن دانشجویان به‌ویژه در رشته دانش کامپیوتر به‌مثابه یک تیر با دو نشان است و دانشجویان تازه‌وارد مبانی کامپیوتر را با زبانی می‌آموزند که بعداً ابزار اصلی کارشان با داده‌ها نیز خواهد بود. به این ترتیب، مثل عقربه‌های ساعتی که حرکت خود را از عدد ۱۲ به‌عنوان نقطه صفر شروع میکند و در پایان به همان نقطه برمی‌گردد، دانشجو با پایتون مسیر دانش کامپیوتر را شروع میکند و در پایان مسیر دوباره به همان ابزار برمی‌گردد.
مختصری درباره زبان پایتون
خودو فان روسوم در سال ۱۹۹۱، وقتی که تنها ۳۵ سال داشت، زبان برنامه نویسی
پایتون رو طراحی کرد که امروزه به عنوان یکی از برترین زبان های برنامه
نویسی جهان شناخته میشه و دارای محبوبیت زیادی هست. دلیل اصلی محبوبیت زبان
پایتون، سادگی اون هست و همین ویژگی باعث شده تا به عنوان بهترین گزینه
برای آموزش برنامه نویسی به افرادی که قصد شروع برنامه نویسی رو دارند
باشه. امروزه در سرتاسر جهان، زبان پایتون به عنوان مناسب ترین گزینه برای
آموزش برنامه نویسی، مخصوصا آموزش برنامه نویسی به کودکان پیشنهاد میشه.
اما این سادگی هرگز باعث نشده که چیزی از قدرت این زبان محبوب کاسته بشه.
پایتون در کنار سادگی از قدرت بالایی برخوردار هست. این زبان در کاربردهای
مختلفی استفاده شده. کاربردهایی نظیر طراحی اپلیکیشن، برنامه نویسی تحت وب،
بازی سازی، انیمیشن سازی، نرم افزارهای مهندسی و آماری، برنامه‌های
سازمان‌های فضایی و …
ویژگی های اصلی زبان برنامه نویسی پایتون
مهم ترین دلایلی که باعث محبوب شدن زبان پایتون شده سادگی اون هست. سادگی به این معنی که شما با کمترین کدنویسی ممکن و به سرعت میتونید برنامه مورد نظرتون رو بنویسید. از طرف دیگه نحو و دستورات این زبان به زبان انسان خیلی نزدیک هست و این خوانایی برنامه رو بالا میبره. یکی دیگر از ویژگی های مهم پایتون چند پلتفرم بودن اون هست. شما میتونید برنامه رو بدون تغییر یا با تغییرات جزئی در سیستم عامل های مختلفی اجرا بگیرید. برنامه های نوشته شده با پایتون بر روی سیستم عامل های ویندوز، مکینتاش، یونیکس، لینوکس، سولاریس و … قابل اجرا هست که این ویژگی قدرت زیادی رو به برنامه نویسان این زبان داده. پایتون از برنامه نویسی شئ گرا به خوبی پشتیبانی میکنه. از دیگر ویژگی های پایتون قابلیت درون سازی کد هست. این ویژگی به این معنی هست که میتونید قسمتی از برنامه رو با زبان دیگری بنویسید و اون رو در میان کدهای پایتون قرار بدید. به عنوان مثال از کدهای زبان جاوا یا C++ میتونید در درون کدهای برنامه تون که به زبان پایتون نوشته شده استفاده کنید. پایتون دارای کتابخانه‌های گسترده ای هست. تقریبا میشه گفت برای هر موضوعی که بخواهید در رابطه با آن کد بنویسید، کتابخانه ای در پایتون وجود داره. کتابخانه هایی برای ایجاد اسناد، رابط کاربری، هوش مصنوعی، برنامه نویسی وب، بازی سازی و ….
برنامه هایی که با زبان پایتون نوشته شده است
در اینجا سعی میکنیم بعضی از برنامه های معروف در زمینه های مختلف که از
زبان برنامه نویسی پایتون برای تولید اونها استفاده شده رو به شما معرفی
کنیم.
- sublime text که یک ویرایشگر متنی چند پلتفرمی برای کدنویسی هست و از نحو دستورات زبان های برنامه نویسی بسیاری پشتیبانی میکنه.
- BitTorrent اصلی ترین و معروف ترین نرم افزار دانلود و اشتراک گذاری فایل در شبکه های نظیر به نظیر.
- Blender یک نرم افزار آزاد و متن باز کم حجم و قدرتمند برای ساخت مدل ها و انیمیشن های سه بعدی که در ساخت آن از زبان پایتون استفاده شده است. همچنین این نرم افزار از زبان پایتون برای اسکریپ نویسی داخل خود استفاده میکند.
- CINEMA 4D یک نرم افزار قدرتمند دیگر برای انجام کارهای سه بعدی است که از زبان پایتون برای اسکریپ نویسی داخلی خود استفاده میکند.
- Dropbox یکی از معروف ترین و بهترین سرویس های میزبانی فایل در اینترنت.
- OpenShot Video Editor یک نرم افزار آزاد و متن باز ویرایشگر فایل های ویدئویی برای سیستم عامل لینوکس.
- Ubuntu Software Center نرم افزار گرافیکی نصب و مدیریت بسته های نرم افزاری برای سیستم عامل اوبونتو.
- Panda3D یک موتور بازی که با زبان های برنامه نویسی پایتون و C++ نوشته شده است.
- Pidgin یک نرم افزار معروف پیام رسان که از زبان پایتون به همراه زبان های دیگر برای نوشتن استفاده شده است.
این ها تنها نمونه هایی از برنامه هایی هست که با زبان پایتون نوشته شده و علاوه بر مواردی که ذکر شد، برنامه های بسیاری نیز وجود داره که با جستجو در اینترنت میتونید اونها رو پیدا کنید. به عنوان مثال سایت ویکی پدیا لیستی از برنامه های نوشته شده با زبان پایتون رو تهیه کرده که میتونید مطالعه کنید. این نشون دهنده این هست که زبان پایتون در عین سادگی میتونه بسیار قدرتمند باشه و برای ساخت برنامه های مختلف مورد استفاده قرار بگیره.
با نهایت تقدیر و تشکر از پایتون مارکت
محمدصالح کامیاب